Zuiver Zuivel wil zuiver zijn in alles wat zij doet. Het merk staat voor dierenwelzijn, een mooi landschap, een schone aarde en eerlijke handel. Dat wordt in praktijk gebracht door samen te werken met 25 vooruit-strevende biodynamische melkveehouders die respectvol met hun koeien en bodems omgaan.
Door: Zuiver Zuivel | foto: Zuiver Zuivel
Op deze boerenbedrijven wordt dagelijks gewerkt volgens de richtlijnen van de biodynamische landbouw. De producten die hier uit voortkomen voldoen aan strengere eisen dan biologische producten en zijn te herkennen aan het Demeter-keurmerk. Maar wat maakt biodynamische zuivel nou zo zuiver?
Een vitale bodem
Een vitale bodem is de basis van de bedrijven die de melk leveren voor de producten van Zuiver Zuivel. Een vitale bodem betekent voedzaam gras, en voedzaam gras betekent gezonde koeien. Deze gezonde koeien produceren vervolgens melk van hoge kwaliteit waar Zuiver Zuivel lekkere producten van maakt. De vruchtbaarheid van de bodem wordt door de melkveehouders niet opgevoerd en ontwikkeld door het gebruik van kunstmest of chemische bestrijdingsmiddelen, maar verbeterd en geactiveerd met dierlijke mest, compost en de toepassing van preparaten. Preparaten zijn een samenstelling van plantaardige en dierlijke delen die helpen de levenskracht van de gewassen te ondersteunen.
Gesloten kringloop
Voor biodynamische melkveehouders is het verplicht om hun vee 100% biologisch te voeren, waarbij 80% van het voedsel op eigen erf is verbouwd. De mest van de koeien wordt gebruikt voor bemesting van het akkerland, waar het ruwvoer voor de koeien groeit. Hierdoor kunnen kringlopen worden gesloten en zijn de boeren zowel melkveehouder als akkerbouwer.
Gehoornde koeien
Bij runderen hebben zowel de stieren als de koeien van nature hoorns en die hebben deze dieren met een reden. De hoorns hebben bijvoorbeeld een rol in het bepalen van de natuurlijke rangorde in een kudde en zij spelen een rol bij de verbinding van het dier met de kosmos. Hoorns zijn doorbloede organen en groeien langzaam het gehele leven van het dier.
In de Nederlandse weides grazen echter steeds minder koeien met hoorns. De karakteristieke eigenheid van de koe legt het helaas vaak af tegen het (economisch) denken van de mens. Het argument wat vaak gebruikt wordt, is dat bij stress (en in een te kleine ruimte) koeien elkaar kunnen verwonden als zij hoorns hebben. Dit is de reden dat bij veel kalveren de hoornknoppen weg worden gebrand. Op biodynamische boerderijen hebben de koeien gewoon hoorns, zoals het van nature hoort. De melkveehouders passen niet hun koeien aan door hoorns weg te branden, maar ze passen de manier waarop zij de koeien houden aan: buiten in een kruidenrijke wei en in een stal met voldoende licht, frisse lucht en veel ruimte.
Minimale bewerking
In de biodynamische werkwijze wordt ervan uit gegaan dat alles wat leeft levenskrachten heeft. Door zo min mogelijk ingrepen te doen op het natuurlijke product, wordt geprobeerd deze levenskrachten zo goed mogelijk te behouden. Zo wordt de melk niet gehomogeniseerd. Bij homogenisering wordt de melk onder hele hoge druk door een soort zeef gedrukt. De vetbollen in de melk worden daardoor gefragmenteerd in kleine oplosbare deeltjes. Dit is een cosmetische behandeling om oproming te voorkomen. Ook heeft homogeniseren een nadelige invloed op de melkkwaliteit en haar werking in de spijsvertering. Zuiver Zuivel is juist trots op het laagje room op de biodynamische melk.
Voor hen staat de room symbool voor de zuiverheid van de melk. Voor de voedselveiligheid vindt de wettelijke verplichte pasteurisatie wel plaats. Aan biodynamische zuivel producten mogen alleen natuurlijke extracten worden toegevoegd en geen aroma’s als smaakstof. Aan kaas wordt geen lysozym toegevoegd.
Zuiver Zuivel melkveehouder Jan Duijndam:
“Biodynamische landbouw is voor mij meer dan voedselproductie. Het is een levensstijl waarbij ik heb leren kijken naar het geheel. We focussen ons niet op antibiotica-vrij, maar onze koeien zijn het wel bijna. Het wordt alleen gebruikt als er echt geen andere mogelijkheid is en dan wordt de melk niet gebruikt. We focussen ons niet op biodiversiteit, maar in en rond onze weilanden is er wel een grote variëteit aan planten, insecten, vogels, reptielen en zoogdieren. We focussen ons niet op het geven van zorg, maar mensen knappen hier wel op. Door het systeem holistisch te bekijken, passen alle elementen er als vanzelf in.”
